Miko Kok van studentenvakbond ASVA en het Vredescomité van de Universiteit van Amsterdam sprak deze woorden tijdens het protest van Stop de Oorlog Amsterdam op woensdag 24 september 2025 op het Spui in Amsterdam.
Vredescomité UvA: ‘Studenten willen geen oorlogshitsers’
Goedenavond allemaal, ik ben Miko Kok en ik spreek vanavond namens zowel de ASVA Studentenvakbond als het vredescomité UvA voor vrede. Ik wil allereerst de organisatie van StopDeOorlog bedanken voor de uitnodiging om bij deze 81ste vredesactie te spreken.
En hoe naar is het dat dit al de 81ste keer is dat we om de straat op moeten? Conflicten, genocides en oorlogen kwellen de wereld, en jonge mensen worden het leger in getrokken. Zij worden bestolen van hun educatie en hun toekomst. Jongeren horen niet in de loopgraven, maar in collegezalen, in sportclubs en in buurthuizen.
Alhoewel het allemaal ver weg lijkt voor ons hier in Nederland, komen veel zaken de laatste tijd steeds dichterbij.
Omdat ik namens de Amsterdamse studentenvakbond en het vredescomité op de UvA spreek, leg ik vooral de nadruk op wat er op onze universiteit en wat er onder studenten, in bredere zin, speelt.
We zien namelijk uit recente ontwikkelingen dat Defensie steeds vaker jongeren benadert. Bijvoorbeeld in de vorm van de wervingscampagne ‘Generatie D’. Jullie hebben vast de advertenties op tramhaltes of online gezien. Er staan grootse plannen op de agenda om defensie uitgaven op te schalen. Denk aan ‘ReArm Europe’ of de zogenaamde ‘NAVO/Trump-norm’.
Dit betekent ook dat er flink meer mankracht moet komen.
En wie beter te lokken voor een barbaars lot in de loopgraven dan jonge, financieel kwetsbare studenten? Laatst stond Defensity College, een tak van Defensie die studenten ‘bijbaantjes’ in de militaire industrie aanbiedt, op onze campus met een leuk kraampje om te rekruteren tijdens Intreeweek, de introductieweek voor nieuwe studenten aan de UvA. Wat vooral opvalt, is het feit dat de organisatie van Intreeweek studentenpartijen van onze eigen universiteit weerde omdat ze te politiek gekleurd zouden zijn.
Hoe hypocriet is het dat ze dan vervolgens Defensie wél toelaten en ze gezellig laten lopen rekruteren, alsof dat niet een uiterst politieke kwestie is?
Wat een schande dat de UvA zo klakkeloos–en zogenaamd onwetend–een podium geeft aan Defensie om eerstejaars te onderwerpen aan militaire propaganda!
De UvA kan zich wel schuilen achter ‘politieke neutraliteit’, maar in tijden waarin torenhoge defensie uitgaven op de planning staan, kiest de instelling duidelijk een kant wanneer zij hen een platform geeft.
Want hier blijft het niet bij, dit is niet de eerste keer dat de UvA een platform biedt aan oorlogshitsers.
Zo zijn er in het verleden meerdere sprekers uitgenodigd voor Room4Discussion (een interview platform van de UvA) waaronder niemand anders dan onze lieftallige minister van oorlog: Ruben Brekelmans. Dit was voor een evenement wat ironisch genoeg ‘de prijs van vrede’ heette. Ook hier wordt gedaan alsof er sprake is van een ‘open dialoog’.
Het kernargument tegen de werkers en studenten die zijn toespraak verstoorde, was dan ook ‘academische vrijheid.’
Maar waarom nodigt Room4Discussion nooit iemand uit van de vredesbeweging?
Hoe kunnen we het serieus hebben over een ‘open dialoog’ wanneer alleen oorlogshitsers een podium krijgen om over vrede te praten? Het argument over academische vrijheid klinkt hol: hoe zit het dan met diezelfde academische vrijheid in Palestina wanneer hun universiteiten met de grond gelijk zijn gemaakt door middel van wapentuig dat wij leveren aan Israël?
Wij van het vredescomité UvA zullen blijven pleiten voor daadwerkelijk divers en open dialoog, waar sprekers en vertegenwoordigers van vredelievende studenten en werkers ook een platform krijgen.
Want laten we eerlijk zijn: al die oorlogshitsers krijgen al meer dan genoeg tv-tijd.
Deze inzet voor vrede is, historisch gezien, ook in lijn met ASVA. Onze vakbond is op 25 mei 1945 opgericht, direct na de Tweede Wereldoorlog, door UvA studenten uit het verzet. Het is onze plicht, 80 jaar later, om deze strijd voort te zetten en studenten te verenigen op basis van hun materiële belangen, en deze te verdedigen.
Het werven van studenten en jongeren gebeurt absoluut niet alleen in Amsterdam. Sinds kort kunnen studenten op de Rijksuniversiteit van Groningen een programma van Defensie volgen, de ‘Nationale Weerbaarheidstraining’, voor maar liefst 15 studiepunten.
Het is opmerkelijk dat er op veel universiteiten nog steeds geen vak Nederlands is met studiepunten voor internationale studenten, terwijl dit programma er wel in hoog tempo is ingevoerd. Dit laat weer zien waar de prioriteiten van onze universiteiten liggen. Deze training is onderdeel van een traject dat is opgezet door Defensie in samenwerking met diverse onderwijsinstellingen, van het MBO tot het WO. Hierin worden studenten letterlijk opgeleid als reservist. Helaas is dit het zoveelste voorbeeld van Defensie die probeert jongeren te werven.
Ook buiten onderwijsinstellingen worden jongeren geworven. Zo kregen laatst 20.000 jongeren van 17 jaar een enquête op hun deurmat. Daarbij wordt inspiratie gehaald uit het ‘Zweedse model’, waar je trouwens een boete kunt krijgen voor liegen of het niet invullen van de vragenlijst!
De Nederlandse vragenlijst is voorlopig volledig vrijwillig, maar vergis je niet: dit is een eerste stap op weg naar steeds meer jongeren in de krijgsmacht. De demissionaire staatssecretaris Tuinman benoemt dit dan ook expliciet zo: als eerste stap om deelname geleidelijk verplichtend te maken. Dit is dezelfde man die klaagt over de stikstofregels, omdat die hem in de weg staan in het verder uitbreiden van nieuwe kazernes. Dus niet alleen mensen, maar ook de natuur moet wijken voor de alsmaar toenemende wapenwedloop.
Want dat is uiteindelijk waar we in zitten: een wapenwedloop. En studenten en werkende mensen zijn altijd de dupe van hogere defensie uitgaven, want waar moet al dat geld vandaan komen?
Uit onze zakken natuurlijk!
Het is veelzeggend dat bijna alle partijen in de tweede kamer op de één of andere manier aanzienlijk meer willen uit te geven aan defensie, maar dat geen van hen expliciet uitlegt waar al dat geld nou vandaan moet komen. Dit is natuurlijk vanwege strategische redenen, in verband met de aankomende verkiezingen. Links of rechtsom: die investeringen gaan er komen, en wij zullen er voor moeten opdraaien. Ten koste van alle sociale overwinningen waar voorgaande generaties aan werkers en studenten voor hebben gevochten.
Maar zo ver zijn wij nog niet. Precies die strijd die onze voorgangers hebben gevoerd tonen aan wat er wel mogelijk is, wanneer we de handen ineenslaan en samen verandering afdwingen. Ons lot ligt niet bij de politici in Den Haag en al zeker niet bij het ene of andere imperialistische blok. Ons lot ligt bij de collectieve macht die we hebben, als studenten en werkende mensen, georganiseerd op basis van onze gedeelde, materiële belangen. De nieuwe vredesbeweging staat nog in haar kinderschoenen, en er is nog ongelofelijk veel werk te doen. Dus ik zeg tegen jullie: ga aan het werk! Spreek je collega’s aan, spreek je buren aan, spreek je medestudenten aan. Ga met ze in gesprek en roep ze op om te organiseren, want alleen samen kunnen we een vuist vormen tegen de eindeloze wapenwedloop die ten koste van onze collectieve welvaart.
Wij zijn met meer en we zullen het absoluut niet hierbij laten.
