1. De volgende ronde in oorlog in Oekraïne. Wordt het de laatste?
Sinds het uitlekken van het 28-puntenplan van de Trump-Witkoff-Combinatie is er een paniekerige stroom van commentaren en aanvullende plannen bekend geworden. In de eerste plaats was er de aanvulling die ook via Axios bekend werd dat er weldegelijk een Amerikaans plan bestaat dat veiligheidsgaranties voor Oekraïne garandeert waarbij een ‘artikel 5 van de NAVO weerspiegeld’ wordt. Aan deze bepaling is niet veel aandacht gegeven in de publiciteit van het afgelopen weekend.
Axios, 20 november 2025, ‘President Trump’s peace plan for Ukraine includes a security guarantee modeled on NATO’s Article 5, which would commit the U.S. and European allies to treat an attack on Ukraine as an attack on the entire “transatlantic community,” according to a draft obtained by Axios.’ Zie https://archive.ph/jhDvL.
- In joint statement, Ukraine and US hail progress during ‘productive’ Geneva peace talks
Het schokeffect van het 28-puntenplan werd nog wat opgevoerd doordat Trump meldde dat hij de Oekraïense reactie op het plan uiterlijk a.s. donderdag wil. Bovendien zette Trump zijn knie op de Oekraïense borst door het melden dat het ondankbare mensen zijn. Trump is de baas van het Amerikaanse team en tevens de ‘bad cop’ van het stel.
Op zondag 23 november had er een spoedoverleg plaats in Geneve tussen Oekraïne, drie grote EU-landen en de VS, dat wil zeggen Team Rubio, de minister van Buitenlandse zaken. Rubio is, even los van de werkelijke politieke tegenstellingen in de Amerikaanse regering, de ‘good cop’ van het Amerikaanse onderhandelingsteam. Ze hadden een ‘productieve bespreking’, aldus Rubio.
Kyiv Independent, 24 november 2025, ‘Ukraine and the U.S. praised the opening round of peace consultations in Geneva as “productive” and said they were encouraged by the pace of progress in a joint statement on Nov. 23.’ Zie https://kyivindependent.com/trump-quite-pleased-with-ukraine-peace-talks-as-europe-reportedly-issues-counterproposal/.
- Full text of European counter-proposal to US Ukraine peace plan
Maar de EU heeft in no time ook een 28-puntenplan in elkaar geflanst. Wat daarin opvalt is dat de EU zich nu aansluit bij een aantal hoofdpunten van de Amerikanen. Niet alle, maar het is al groot nieuws, want van de EU werd helemaal niets gezien of evenmin verwacht op diplomatiek vlak. Het was niet zo zeer een knie op de borst als wel een schop onder de …. Zie de 28 Europese punten.
Reuters, 23 november 2025, ‘Below is the text of a European counter-proposal to the United States’ draft 28-point Ukraine peace plan, seen by Reuters on Sunday. The counter-proposal, drafted by Europe’s E3 powers of Britain, France and Germany, takes the U.S. plan as its basis but then goes through it point by point with suggested changes and deletions.’ Zie https://archive.ph/LEEtb.
- US peace plan: What could Ukraine compromise on?
Dus misschien komt er deze week overeenstemming in de Westerse positie over de afloop van de oorlog in Oekraïne. Misschien duurt het wat langer. Het risico is ook dat het Westen helemaal niets gezamenlijks kan steunen.Dan is er weer even geen diplomatie meer. Maar eerst moet Moskou reageren op de aanpassingen die in het 28-puntenplan van Trump-Witkoff worden gemaakt. Wat die reactie wordt is relatief onvoorspelbaar. (Ook Rusland beschikt naar het einde van de oorlog te snakken.) Een beredeneerde gok over zo’n westers compromis.
Financial Times, 23 november 2025, ‘Turning the document into something acceptable for Kyiv and its European allies will be a mammoth diplomatic undertaking. European and Ukrainian negotiators were on Sunday locked in talks with US officials in a bid to amend the details of a peace plan proposed by Washington this week which they deem highly favourable to Russia.’ Zie https://archive.ph/avB7d.
- President Zelensky has told his country that they face a very difficult choice before President Trump’s Thursday deadline
Afgelopen dagen is een aantal artikelen verschenen van doorgaans verstandige lui. Ik heb er een aantal opgenomen. Eerst een van de Britse expert Mark Galeotti.
Sunday Times, Mark Galeotti , 22 november 2025, ‘Last month the Russian envoy Kirill Dmitriev spent three days in Miami huddled with Steve Witkoff, President Trump’s peace negotiator. The outcome, it has emerged, was a 28-point plan for peace. It is an outline more than a finished document, and it is hard to describe it as a fair one, but its supporters hope it could represent the basis for an end to the war in Ukraine.’ Zie https://archive.ph/UpGHO.
- Ukraine-Verhandlungen in Genf: „Die Europäer sind Zaungast und zahlen“
De Duitse generaal Erich Vad, dat is de tweede, al in een zeer vroeg stadium voorstander voor diplomatie, constateert dat Europa niet meer is dan een toeschouwer en moet betalen. Zoals iedere bezoeker van een voorstelling. Een interview in de Berliner Zeitung.
Berliner Zeitung, 23 november 2025, ‘Erich Vad, ehemaliger Militärberater von Angela Merkel, ordnet den amerikanischen Friedensplan ein. Die Europäer sollten die Verhandlungen nicht torpedieren. Die US-Regierung hat einen mit Russland abgestimmten Friedensplan vorgelegt. Bereits am Sonntag werden erste Verhandlungen mit Delegationen aus der Ukraine und europäischen Staaten geführt. Ein Interview.’ Zie https://www.berliner-zeitung.de/politik-gesellschaft/geopolitik/ukraine-verhandlungen-in-genf-die-europaeer-sind-zaungast-und-zahlen-li.10006955
- Ukraine has no choice but to engage with US peace plan
Columnist Gideon Rachmann van de Financial Times, de derde commentator, raadt Oekraïne aan mee te gaan met het voorstel, er is geen andere keus.
Financial Times, Gideon Rachmann, 23 november 2025, The American proposal is biased in favour of Russia. But it is not the final word. Woodrow Wilson had 14 points. Steve Witkoff has 28. But while President Wilson’s peace plan was met with euphoria in Europe in 1918, the Witkoff plan to end the war in Ukraine has been greeted with dismay. Zie https://archive.ph/bpGmZ
- ‘Geef het Amerikaans-Russisch vredesplan een kans’
Tom Sauer professor in Antwerpen en spreker op de Tegentop over de NAVO van afgelopen zomer komt tot een zelfde conclusie. Geef het plan een kans. De vierde in de rij.
Knack, 23 november 2025, ‘Professor internationale politiek Tom Sauer vindt dat Europa het nieuwe Amerikaanse vredesplan serieus moet nemen. ‘Het zou niet de eerste keer zijn dat een nieuwe veiligheidsarchitectuur wordt uitgetekend na een grote oorlog. Daarvoor gaan we wel aan tafel moeten willen zitten, en gebruik maken van diplomatie.’ Zie https://archive.vn/mWdIz.
- Trump’s ’28-point plan’ for Ukraine War provokes political earthquake
Anatol Lieven, en dat is vijf, de Brit van de nuchtere Amerikaanse denktank Quincy Institute constateert een ‘politieke aardbeving’.
Responsible Statecraft, Anatol Lieven, 20 november 2025, It’s a necessary step toward ending the war. Unfortunately, the usual suspects are already rejecting it outright. When it comes to the reported draft framework agreement between the U.S. and Russia, and its place in the Ukraine peace process, a quote by Winston Churchill (on the British victory at El Alamein) may be appropriate: “Now this is not the end. It is not even the beginning of the end. But it is, perhaps, the end of the beginning.” This is because at long last, this document engages with the concrete, detailed issues that will have to be resolved if peace is to be achieved.’’ Zie https://responsiblestatecraft.org/trump-plan-ukraine-war/.
- Defensie-expert Ko Colijn over de imposante Oekraïense wapenindustrie
Ko Colijn hoort ook wel een beetje in dit rijtje maar schrijft hier vooral over de fenomenale groei van de Oekraïense wapenindustrie.
Nu.nl, 21 november 2025, ‘Defensie-expert Ko Colijn voorziet Nederlanders al vijftig jaar van duiding bij gewapende conflicten. Deze keer bespreekt hij hoe de slepende oorlog van Oekraïne een hoofdrolspeler op het gebied van wapenproductie maakt.’ Zie https://www.nu.nl/spanningen-oekraine/6376764/defensie-expert-ko-colijn-over-de-imposante-oekraiense-wapenindustrie.html.
- ‘Vredesplan’ is op veel punten niet acceptabel voor Kyiv, maar Oekraïners snakken naar rust
NRC had dit weekend een artikel over de behoefte van de Oekraïense bevolking aan rust, en dus de neiging om akkoorden te accepteren.
NRC, 21 november 2025, ‘Amerikaans-Russisch vredesplan Een 28 punten tellend ‘vredesplan’ van Amerikaans-Russische makelij vereist dat Oekraïne grote stukken land opgeeft, en dat de VS goed gaan verdienen aan de vrede. Het voorstel voelt als capitulatie voor Kyiv, dat met een tegenvoorstel komt.’ Zie https://www.nrc.nl/nieuws/2025/11/21/vredesplan-is-op-veel-punten-niet-acceptabel-voor-kyiv-maar-oekrainers-snakken-naar-rust-a4913248.
- Terwijl Rusland praat over vrede, groeit vrees voor een stille mobilisatie
Trouw ziet een list in de Russische plannen om extra reservisten op te roepen ter bescherming van de Russische pijpleidingen en olieraffinaderijen die door Oekraïense projectielen worden vernietigd. Die vernietiging van de infrastructuur is een vormen van de Russische uitputting. Maar die soldaten zouden ook in de strijd in Oekraïne gegooid kunnen worden, een ‘stille mobilisatie’.
Trouw, 23 november 2025, ‘Met een nieuwe reservistenwet zegt Moskou de onder vuur liggende energiesector te willen beschermen tegen Oekraïense drones. Intussen neemt de angst toe voor een verkapte mobilisatie om troepen te ronselen voor het front.’ Zie https://archive.ph/fNpwY#selection-1229.0-1236.1.
- G20-landen komen met gezamenlijke verklaring, ondanks boycot VS
Een van de hoofdkenmerken van deze oorlog was voor mij dat de grootmachtverhoudingen in de wereld zouden veranderen door middel van ‘botsingen’ (zie De gelaagde oorlog in Oekraïne en de botsing van grootmachten’) Naast de klimaattop in Brazilië van afgelopen week is vooral de ruzie tussen de VS en de G-20 over een slotverklaring van de top in Zuid-Afrika een opvallend verschijnsel in dit licht. Een kleine botsing, maar toch. (‘De top was door de afwezigheid van de VS feitelijk ‘een EU- en BRIC-bijeenkomst’).
De Volkskrant, 23 november 2025, ‘Ondanks de afwezigheid van de Verenigde Staten, hebben de G20-landen zaterdag in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg eensgezind een verklaring afgelegd. De Verenigde Staten, die de top boycotten, reageerden hier boos op. De landen bevestigden onder meer vast te zullen houden aan het Klimaatakkoord van Parijs.’ Zie https://www.volkskrant.nl/buitenland/g20-landen-komen-met-gezamenlijke-verklaring-ondanks-boycot-vs~b1dd0f26/.
- Maakbedrijven openen jacht op defensiemiljarden
De Nederlandse industrie begint de weg naar de vleespotten van Defensie te vinden Financieel Dagblad, 24 november 2025, ‘Nederlandse maakbedrijven als Aalberts, Signify en Kendrion zetten vol in op bedrijfsonderdelen die kunnen leveren aan defensie. De groeiende militaire budgetten in Nederland en de rest van Europa kunnen een welkome inkomstenbron zijn voor de sector, die al enkele jaren worstelt met tegenvallende vraag en stijgende productiekosten.’ Zie https://fd.nl/bedrijfsleven/1577043/maakbedrijven-openen-jacht-op-defensiemiljarden.
- Brekelmans dringt aan op versnelde aanschaf droneradars en luchtverdedigingssystemen
Dezer dagen is er een spoedprocedure in de Kamer om nog voor eind van het jaar drone-bestrijdingsapparatuur aan te schaffen.
Dronewatch.nl, 21 november 2025, ‘Minister van Defensie Ruben Brekelmans wil dat de aanschaf van nieuwe droneradars en andere Counter-UAS-capaciteiten versneld wordt goedgekeurd. Dat blijkt uit een aanvullende begroting die hij op 19 november 2025 naar de Eerste Kamer stuurde. Volgens Brekelmans is directe investering noodzakelijk om Nederland beter te beschermen tegen vijandige drones, na de recente reeks dronemeldingen in Europa.’ Zie https://www.dronewatch.nl/2025/11/21/brekelmans-dringt-aan-op-versnelde-aanschaf-droneradars-en-luchtverdedigingssystemen/.
Guido van Leemput
